Kołobrzeska hydroelektrownia

W latach 70. XIX wieku zapadła decyzja o likwidacji twierdzy Kołobrzeg. Obronny charakter miasta zaczęto przekształcać w uzdrowiskowy. Rozpoczął się etap budowy nowych obiektów niezbędnych do istnienia kurortu. Powstała gazownia, wodociągi oraz elektrownia.

W maju 1908 roku władze miasta postanowiły zbudować elektrownię wodną przy moście na obecnej ulicy Młyńskiej. Zamontowano w niej turbinę wodną firmy Voith z Heidenheim, o mocy 64 KM. Sprzężono ją specjalnym pasem z generatorem firmy Siemens-Schuckert-Werke z Berlina, o mocy 46 KW (440 V). Urządzenie pracowało 23 godziny na dobę, a jedna godzina była przeznaczona na konserwację urządzenia. Tak więc w ciągu doby wytwarzano około 300 000 KW energii. Pomimo wysokich kosztów inwestycji, hydroelektrownia była bardzo rentowna.

W późniejszym okresie zapadła decyzja o wybudowaniu elektrowni głównej, o wiele większej mocy, która mieścić się miała w budynku przy obecnej ulicy Łopuskiego (dziś siedziba „Marony”). Wybudowana, nowa elektrownia posiadała główną centralę prądu stałego 2×220 V z napędem parowym oraz baterią akumulatorów. Prąd wytwarzały dwa kotły parowe o ponad 76 metrach powierzchni grzejnej, firmy Steinmuller z Gummersbach. Zastosowano przy tym specjalne przegrzewacze o 16,7 m powierzchni na 11 atmosfer nadciśnienia i 325 stopniach Celsjusza temperatury. Elektrownia posiadała również niezbędne urządzenia do oczyszczania wody. Maszynownia została wyposażona w dwie potężne, podwójne maszyny parowe firmy Hannoversche Maschinenbau A.G. z Hanoweru, o mocy użytkowej 180 KM. Urządzenia te były sprzężone  z generatorami prądu stałego, firmy Siemens-Schuckert-Werke z Berlina, która również wykonała sieć kablową oraz oświetlenie ulic. Lampy elektryczne zastąpiły lampy gazowe, istniejące w Kołobrzegu od 1860 roku. Z hydroelektrowni za pomocą specjalnego łącza kierowano wytworzoną energię do głównego budynku elektrowni. Otwarcie Miejskiego Zakładu Elektrycznego nastąpiło 15 czerwca 1910 roku.

Obiekt elektrowni wodnej podczas prac remontowych
Hydroelektrownia przed 1945 r.

W 1945 roku pionierzy mieli prąd właśnie dzięki hydroelektrowni. Zarówno prąd i woda pojawiły się dopiero w sierpniu 1945 roku. Tak pisze o tym w swoich wspomnieniach pierwszy prezydent Kołobrzegu – Stefan Lipicki: „Miasto było bez energii elektrycznej. Ludność oświetlała mieszkania świeczkami, lampami naftowymi, labo po prostu siedziała przy otwartym palenisku. Dla zaspokojenia najniezbędniejszych potrzeb uruchomiono dwie elektrownie prądu stałego – jedną napędzaną turbiną wodną przy ul. Rzecznej, obsługującą śródmieście, oraz drugą w rozbitym tartaku przy ul. Jedności Narodowej napędzaną lokomobilą parową, obsługującą koszary i dzielnice tak zwaną rybacką. Prąd włączano tylko wieczorem”.

Prąd zmienny dotarł do miasta w 1946 roku z Białogardu.

Wraz ze zmieniającymi sie warunkami, elektrownia wodna przestawała być potrzebna. Regularnie rozkradano poszczególne części. W dokumentach nie zachowało się zbyt wiele wzmianek na ten temat. Dość szybko pogarszał się stan samego budynku elektrowni. Ostatecznie, w latach 80. rozebrano przylegające do niej Batardeau, a już w czasach kapitalistycznych elektrownia trafiła w prywatne ręce.

W XXI wieku rozpoczęto remont obiektu pod cele mieszkalne. Prace opóźniły się, były prowadzone systemem gospodarczym. Niestety doszło do naruszenia struktury konstrukcji i budynek trzeba było rozebrać.